Κατσούρα

Το όνομα Κατσούρα προέρχεται από την ονομασία του παλιού χωρίου Γκουρ Κατστούρι που για λογούς ευκολίας έγινε Κατσούρα.

Οι πρώτοι κάτοικοι του Κατσούρα άρχισαν να οικοδομούν το χωριό  γύρω στο 1860 στα πλευρώματα του λόφου <<Μάλιθι>>, τα περισσότερα σπίτια  κτιστήκαν κυρίως πάνω από τον επαρχιακό δρόμο που ένωνε την Τριφυλία με  την Ανδανία  

Οι πρώτες 25 οικογένειες   που κατοίκησαν το Κατσούρα προέρχονται    από το Γκουρ Κατσούρι το σημερινό Παλιοχώρι και η μετακίνηση   έγινε σταδιακά  από το 1860 έως  το 1880.

Η μετακίνηση  των  κάτοικων από το  Γκουρ Κατσούρι στο Καστούρα  έγινε για να βελτιωθεί το βιοτικό επίπεδο   μια και το νέο χωριό έδινε περισσότερες δυνατότητες για μια πιο εύκολη ζωή , λόγω της θέσης του αφού ήταν κοντά στον κάμπο και είχε πιο εύκολη πρόσβαση στην επικοινωνία του με τα άλλα χωριά .

Στο Κατσούρα ο τρόπος ζωής  άλλαξε ριζικά οι κάτοικοι δεν αρκέστηκαν   μόνο στην κτηνοτροφία  που  ήταν κατά κανόνα η ασχολία τους πριν αλλά το κυρίως βάρος το έριξαν στη γεωργία και στην δεντροκομία . Έτσι στα επόμενα χρόνια από την ίδρυση  του Κατσούρα  φυτεύουν ελιές, συκιές,  αμπέλια, εκχερσώνουν μεγάλες εκτάσεις και καλλιεργούν δημητριακά.

Το κλίμα στου Κατσούρα είναι άριστο χωρίς υγρασία ,χωρίς παγετό και χωρίς κουνούπια και πρέπει να ήταν ένας από τους βασικούς λογούς  επιλογής της τοποθεσίας για τη δημιουργία του χωρίου μιας και εκείνα τα χρόνια υπέφεραν από θέρμες και ελονοσία.

Βασικότερο πρόβλημα του χωρίου ήταν η έλλειψη ποσίμου νερού μιας και προμηθεύονταν νερό από μια μόνο βρύση που ήταν δυτικά του χωρίου το γνωστό σε όλους μας <<καμαράκι >>. Η βρύση του χωριού απείχε από τα πρώτα σπίτια  200 μετρά ενώ από τα πιο απομακρυσμένα  έως και ένα χιλιόμετρο.   Για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα έλλειψης  νερού ανοιχτήκαν κάποια πηγάδια αλλά το νερό δεν  ήταν  πόσιμο. Το θέμα του νερού τελικά δεν λύθηκε μέχρι τη μεταφορά των κάτοικων στο Βασιλικό. Το νερό μεταφερόταν από το <<καμαράκι>> στα σπίτια σε ξύλινα βαρέλια 25-30 κιλών είτε στην πλάτη των γυναικών (ζαλιά) είτε σε γαϊδουράκια.

Στο Κατσούρα κτιστήκαν δυο νέες εκκλησιές για να μπορούν οι κάτοικοι να εκτελούν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα, ο Άγιος  Νικόλαος (1888) που ήταν η κεντρική εκκλησία του χωριού και εκεί ήταν και το κοιμητήριο 

και το ξωκλήσι της  Υπαπαντής του Χριστού(1897) << Παναγίτσα>> κοντά στη βρύση <<καμαράκι>> που υδροδοτούνταν το χωριό.

Το 1890 ήταν σημαντικός σταθμός για τα  γράμματα στου Κατσούρα μιας και άρχισε να λειτούργει  4 τάξιο δημοτικό σχολειό, το πρώτο  αυτό σχολειό λειτούργησε στο σπίτι του Κωνσταντίνου Κωνσταντακόπουλου (Κωτσοδημήτρη) με πρώτο δάσκαλο  τον Τασιγιάννη και μετέπειτα δίδαξαν οι δημοδιδάσκαλοι Καρμής και Γιάννης Χριστόπουλος (Καρράς) σε διάφορα σπίτια που χρησιμοποιηθήκαν σαν σχολεία .

το 1918 μεταφέρθηκε το σχολείο στο Βασιλικό στο σπιτιού του Διαμαντή Κωνσταντακόπουλου . Το σχολείο ξαναλειτούργησε στου Κατσούρα  το 1937 με δάσκαλο  τον Στάθη Γιαννακόπουλο στο κτίριο του Νίκου Κωνσταντακόπουλου. Το σχολειό λειτούργησε μέχρι τις 05 /04/1965 όποτε και έκλεισε οριστικά με τελευταίο δάσκαλο το Γιάννη Λιακόπουλου του Γεωργίου.

 Το έτος 1836 σχηματίστηκαν οι πρώτοι δήμοι. Το Κατσούρα υπαγόταν διοικητικά  στον Δήμο Ηλεκτρίδος (έδρα Δήμου το Ψάρι). Διοίκηση Τριφυλίας με 10 δήμους.Το έτος 1840 οι 10 δήμοι μετασχηματίζονται σε 6. Το Κατσούρα υπαγόταν στον Δήμο Δωρίου (έδρα του Δήμου το Σουλιμά).Το έτος 1861 το Κατσούρα υπαγόταν στον Δήμο Δωρίου  (έδρα του Δήμου το Σουλιμά).Το Κατσούρα ανήκε στον δήμο Δωρίου με έδρα του δήμου το Σουλιμά μέχρι το 1906,το 1906 η  έδρα του δήμου μεταφέρθηκε απο το Σουλιμά  στο Ψάρι.

Το Κατσούρα μετονομάστηκε σε Άνω Βασιλικό το 1922 (ΦΕΚ 73/1922).

Πάρεδρος για πολλά χρόνια ήταν Βενετσάνος  Αναστασόπουλος. Το 1914  Ιδρύθηκε η κοινότητα Κατσούρα με πρώτο πρόεδρο τον Παντελή Γιαννόπουλο του Αντωνίου. Το 1933 καταργήθηκε η κοινότητα Άνω Βασιλικού  και μεταφέρθηκε στην κοινότητα Βασιλικού.

Το Βασιλικό προ της σύστασης ιδίας κοινότητας είχε προσαρτηθεί στην τέως κοινότητα Άνω Βασιλικού (Κατσούρα) αποσπώμενο από την κοινότητα Μήλα με το Δ/γμα της 25-8-1916 (ΦΕΚ 161/1916). Αποσπάστηκε από την κοινότητα Άνω Βασιλικού ο συνοικισμός Βασιλικού και αποτέλεσε ιδία κοινότητα με Δ/γμα της 14-8-1933 (ΦΕΚ 244/1933), στην οποία προσαρτήθηκε και η κοινότητα Άνω Βασιλικού που καταργήθηκε.

 

Από το 1898  άρχισε να παρατηρείται μετακίνηση  κατοίκων από το Κατσούρα προς το Βασιλικό. Η μετακίνηση αυτή εντάθηκε από τη στιγμή που πέρασε το τραίνο  από το Βασιλικό (1901 ) και συνεχίστηκε και τα επόμενα χρόνια  έως το 1966 που έφυγε και ο τελευταίος κάτοικος  από του Κατσούρα.

Στο Κατσούρα  σήμερα υπάρχουν κάποια ερείπια από τα σπίτια  που μαρτυρούν την υπάρξη του οικισμού, σε πολύ καλή κατάσταση διατηρούνται οι δυο εκκλησιές  του Άγιου Νικόλαου που ακόμα λειτουργεί και σαν κοιμητήριο και της Υπαπαντής του Χριστού <<Παναγίτσας>>. Επίσης  σε άριστη κατάσταση βρίσκεται  και η βρύση που υδροδοτούσε το Κατσούρα ,το <<καμαράκι>> .

Αν και έχουν περάσει τόσα χρόνια  από την μετεγκατάσταση  των κάτοικων στο Βασιλικό, όσοι κατάγονται από το Κατσούρα ποτέ δεν το ξέχασαν, και μετέδωσαν  αυτή την αγάπη για  το Καστούρα στα παιδιά και στα εγγόνια τους.  Έτσι ακόμα και σήμερα  είναι  τιμή  και υπερηφάνεια  να σε λένε Κατσουραίο. 

Πληθυσμιακές μεταβολές οικισμού  Κατσούρα -Μεσσηνία

Άνω Βασιλικό (Κατσούρα)Έτος 1879 κάτ. 178, έτος 1889 κάτ. 207, έτος 1896 κάτ. 204, έτος 1907 κάτ. 233, έτος 1920 κάτ. 302, έτος 1928 κάτ. 288, έτος 1940 κάτ. 202, έτος 1951 κάτ. 166, έτος 1961 κάτ. 86.  έτος 1966 κάτ.-



 

Πηγή  για τα παραπάνω αποτέλεσε το βιβλίο ΒΑΣΙΛΙΚΟ-ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗ  του συγχωριανού μας  ΣΩΤΗΡΗ. Ι. ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ.  

Πηγή: Αρχεία περί της συστάσεως και εξελίξεως των Δήμων και Κοινοτήτων 1836-1939 και της Διοικητικής Διαιρέσεως του Κράτους.

Ευχαριστώ τον Γιάννη Ανδριόπουλο  anodorio.blogspot.gr/  για την  πολύτιμη βοήθεια του.